Çocuklar İçin Mindfulness Rehberi ve Uygulamalar
En kısa tanımıyla ‘bilinçli farkındalık’ olarak tanımlayabileceğimiz mindfulness, içinde bulunduğumuz anın farkındalığına varmaktır. Bu yazımızda çocuklar için mindfulness kavramını ele alacağız ancak bu kavram üzerine daha detaylı bilgi edinmek isterseniz, “Mindfulness Başlangıç Rehberi: Nedir? Teknikleri Nelerdir?” başlıklı yazımıza da bir göz atabilirsiniz.
Mindfulness, yani bilinçli farkındalık sadece yetişkinler için değil, çocuklar için de çok önemli bir kavramdır. Her ne kadar hemen hemen tüm yetişkinler, zaman zaman içlerinden “keşke yeniden çocuk olabilsem” diye geçirseler de, aslında çocuk olmak da hiç kolay değildir.
Çocuklar için Mindfulness neden önemli?
Dış dünya ile yeni yeni tanışmaya ve onu anlamaya çalışan çocuklar, bazen iç dünyalarına dönüp, onu anlamaya çalışmakta zorluk yaşayabilirler. Bunda konsantre olma güçlüğü, güvensizlik, uyku problemleri, ebeveyn ile iletişimi, okul ve arkadaşları ile kurduğu bağ gibi pek çok sebep etken olabilir.
İşte böyle durumlarda çocukların da bazen durmaya, anda kalmaya, aldığı nefesi hissetmeye, yani kısaca farkındalıklarını artırmaya ihtiyaçları ortaya çıkar.
Çocuklar İçin Mindfulness Çalışmaları
Çocuklar ile mindfulness çalışmaları yaparken dikkat edilmesi gereken en önemli hususların başında, net ve kısa cümleler kullanmak ve basit bir dil tercih etmek gelir. Bu şekilde bir yöntem tercih etmek, çocukların anlama kapasitelerine yardımcı olacaktır.
Bu çalışmalar sırasında, nefes ve meditasyon çalışmalarına, hikaye ve oyunlar yardımıyla anlatımlara yer verilir. Mindfulness çalışmalarına ebeveynlerin katılması tercih edilmez. Sadece çocukların katılımıyla gerçekleştirilir.
Çocuklar için mindfulness çalışmaları iç mekanlarda gerçekleştirilebileceği gibi, dışarıda da yapılabilir. Örneğin; çocuklarla bir parka gidilebilir veya doğa yürüyüşüne çıkılabilir. Burada çocuklardan çimlere uzanmaları ve gökyüzünü incelemeleri istenebilir. Bir süre sessiz bir şekilde gökyüzünü izleyen çocuklara şu sorular sorulabilir:
- Gökyüzüne baktığında ne görüyorsun?
- Ne duyuyorsun?
- Şu an ne hissediyorsun?
- Çiçeklerin kokusunu fark ettin mi?
- Ağaçlara konan kuşların seslerini duydun mu?
- Bulutların arasından süzülen uçağı gördün mü? vb.
İç mekanda yapılacak mindfulness çalışmalarına ise kar küresi örneğini verebiliriz: Bu çalışma için bir kar küresi edinin. Önce küreyi masaya bırakarak, çocuğun bir süre ona bakmasını ve iyice incelemesini sağlayın. Daha sonra ona neler gördüğünü sorun. Şimdi küreyi sallayın ve karların aşağı doğru süzülmelerini izletin ve bir kez daha neler gördüğünü sorun. Bu sırada ona görüntünün nasıl bir anda değiştiğini fark ettirin. Bu çalışma, her duygu ve düşüncenin geçici olduğunun, hayatın sürekli bir değişim içinde olduğunun güzel bir örneğini oluşturur.
Çocuklar İle Nefes Çalışması
Çocuklar için Mindfulness çalışmasının bir diğer önemli noktası da, nefes farkındalığıdır. Nefes çalışmasını çocuklar ile gerçekleştirmek biraz zor olabilir, ama bunun için de çeşitli yöntemler vardır. Örneğin 5 yaşındaki bir çocuk ile 5 dakika, 10 yaşındaki bir çocuk ile 10 dakika nefes çalışması yaparak başlayabilirsiniz.
Çocuğun gözlerini kapatmasını ve elini karnının üzerine koymasını isteyin. Nefes alıp verdikçe karnının nasıl da hareket ettiğini fark etmesini sağlayın. Çocuğun bu etkinliği hem bir oyun gibi görmesine hem de farkındalığı yaşamasına izin verin.
Çocuğun nefesini fark etmesinin bir diğer yöntemi de balon çalışmasıdır. Bu yöntem onlara daha eğlenceli gelebilir. Öncelikle elinize bir kağıt alın ve onu küçük parçalara ayırarak masanın üzerine yayın. Daha sonra çocuğa bir balon verin ve onu şişirmesini isteyin. Çocuğun balonu şişirdikten sonra, içindeki havayı kağıtlara doğru tutmasını ve böylelikle kağıtları hareket ettirmesini sağlayın. Bu çalışmada çocuk hem eğlenecek hem de nefesin varlığını keşfedecektir.
Bu konuda daha fazla araştırma yapmak isterseniz, sizin için önerdiğimiz aşağıdaki kitapları inceleyebilirsiniz:
- Mindfulness – Çocuklar İçin Bilinçli Farkındalık
- Bir Kurbağa Gibi Sakin ve Dikkatli
- Sessizlik – Mindfulness (Bilinçli Farkındalık Üzerine Bir Hikaye)
- Zihin Sokağının Oyunları – Çocuklarda Mindfulness
Ana Görsel Kaynak: People photo created by prostooleh – www.freepik.com
