PYT: Stresle Mücadele Yöntemi Nedir?

Pyt, dünyanın stresle mücadele etmek için kullanmaya başladığı Danca bir kelime. Gün içerisinde karşılaştığınız küçük olumsuzluklara aşırı tepki vermek yerine “pyt” demek, iyilik halinizi korumaya yardımcı olabilir.

Dünyadaki en mutlu topluluklardan biri kabul edilen Danimarkalılar, aynı zamanda mutluluğa giden yollarla ilgili olarak bazı özel kelimelere sahip. Bir rahatlık, samimiyet ve sıcaklık yaratma sürecini anlatan popüler sözcük “hygge”yi duymuş olabilirsiniz.

Kulağınızda “piid” gibi tınlayan “pyt” sözcüğü ise son zamanlarda Danimarkalılar tarafından kullanılan favori kelimeler arasına girmiş görünüyor.

“Pyt” stresle başa çıkmak üzere sağlıklı ve pozitif düşünceler geliştirmekle ilgili kültürel bir kavram. Dilimizde de tam bir karşılığı bulunmuyor. Danca sözcük genellikle günlük bir zorluk, hayal kırıklığı veya hatalara tepki olarak söylenen “Sorun değil.”, “Olur öyle şeyler.”, “Boşver.” “Sıkıntı yok.” ifadelerine yakın şekilde çevrilebilir.

PYT Nedir?

Danimarkalı Psikolog Marie Helweg-Larsen PYT’yi; “Stresle başa çıkmak için sağlıklı düşünceler geliştirmekle ilgili kültürel bir kavram” olarak açıklıyor. Ve kelimenin artık Danimarka’nın kökenlerini aştığını çünkü “pyt”nin ifade ettiği kavramın evrensel olarak uygulanabileceğini söylüyor.

Pyt, özünde kabul etmek ve sıfırlamakla ilgilidir. Aşırı tepki vermek yerine; geri adım atmak ve yeniden odaklanmak için bir hatırlatıcı olarak kullanılan bir sözcüktür. Aynı zamanda suçlu aramak yerine bırakıp devam etmenin sağlıklı bir yoludur.

Örneğin, mutfakta bir bardak kırıldığında, omzunuzu silkebilir ve “pyt” diyebilirsiniz. Cam sileceğinin altına yerleştirilmiş bir park cezası görüp öfkenizin aniden yükseldiğini hissettiğiniz an, başınızı sallayıp kendi kendinize “pyt” diye mırıldanabilirsiniz.

Kelimenin ifade ettiği pozitif düşünme biçimi sayesinde günlük stres yükünüzü biraz olsun hafifletebilirsiniz. Bu yöntem, kendinizi ve çevrenizdekileri küçük hayal kırıklıklarına boğulmamaları yönünde teşvik eden samimi bir tutumdur. Çalışırken “pyt” diyeceğiniz yeri ve zamanı bilmek, işinizden aldığınız tatminin artırmasına dahi yardımcı olabilir.

Suçlama Eğiliminin Üstesinden Gelmek

Çevrenizdeki insanların eylemlerini yorumlama biçiminiz ve onlara gösterdiğiniz tepkiler üzerine odaklanan psikolojik araştırmalar, günlük sorunlarla az boğuşan insanların daha mutlu olduğunu ve daha uzun yaşadıklarını gösterir. Ve birçok durumda baş etmenin güç olduğu durumlar, çevrenizde olup bitenleri nasıl yorumladığınıza bağlı olarak değişebilir.

Pyt demek, başkalarını suçlama eğiliminden kaçınmanıza yardımcı olabilir. Örneğin, bir randevuya geç kaldığınızı ve önünüzdeki kişinin oldukça yavaş ilerlediğini düşünün. Mantıklı olmayacak şekilde bu durumu kişisel alma eğilimine yatkın olabilirsiniz. Bununla birlikte araştırmalar, insan davranışlarının beceriksizliğe, kasıtlılığa veya kötü karaktere bağlı açıklandığında daha sinir bozucu olduğunu da gösteriyor.

Bu pozitif yaklaşımı benimsemeye başladığınızda, kontrolünüz dışındaki eylemlerin sizi rahatsız etmesine izin vermeye değmediğine karar vermiş olursunuz. Bununla birlikte, durumsal kısıtlamaları göz önünde bulundurarak gündelik aksaklıklarla baş etmede farklı stratejiler de kullanmayı deneyebilirsiniz.

Uzmanlar, elbette ciddi bir şekilde haksızlığa uğradığınızda buna tepki olarak “pyt” demenin doğru olmadığını belirtir. Aynı zamanda, sorumluluk almanız gerektiğinde veya eylemsizliğiniz için bir bahane olarak da bu yaklaşım kullanılmamalıdır. Özellikle de sorun, temel ihtiyaçlarınız veya değerlerinizle ilgiliyse pyt uygulamak sağlıklı bir davranış sayılmaz.

Devam Etmenin İyi Bir Yolu

Gerektiğinde bırakabilme ve izin verme halini doğa yürüyüşleri, egzersiz, yoga veya meditasyon yaparak, günlük tutarak veya yaratıcı çalışmalar yaparak kendiniz için daha kolay hale getirebilirsiniz. Yine de her zaman elinizin altında bir pyt, Türkçe eşdeğeri ile sıfırlama düğmesi bulundurabilirsiniz.

Danimarkalı öğretmenler, öğrencilerine gerektiğinde bırakabilmeyi öğretmek için pyt düğmeleri kullanıyor. Çocukların, “Oyunu kaybettim.” veya “En sevdiğim kalemi bulamıyorum.” gibi küçük hayal kırıklıklarının üstesinden gelmelerine ve her şeyin mükemmel olmadığını öğrenmelerine yardımcı olduğunu düşünüyorlar.

Birçok araştırma, mükemmeliyetçiliğin endişe ve depresyon ile ilişkili olduğunu gösterir. Bununla birlikte kendine şefkat gösterebilmek ve sosyal dayanışma kültürünü geliştirmek gibi öğrenilmesi önemli beceriler, mükemmeliyetçiliğin hayatınızda olumsuz sonuçlara yol açmasını önlemede yardımcı olabilir.