Sağlıklı bir yaşam tarzını benimseyen pek çok kişi, dengeli ve doğal beslenme programlarına yönelir. Hem beden hem de ruh sağlığınızı korumanıza yardımcı olan beslenme türleri arasında satvik beslenme de geçer. Sanskritçe bir kelime olan “satvik”, “uyum” anlamına gelir. Bu beslenme programında ise kelimenin anlamına uygun olarak birbiriyle uyumlu gıda türleri tercih edilir. Pek çok açıdan vegan beslenmeye benzeyen yöntem, doğru uygulandığı zaman vücut enerjinizi yükseltmenize, daha pozitif ve sakin bir ruh hâline kavuşmanıza yardımcı olur.

Satvik Beslenme Nedir?

Satvik beslenme, gücünü Ayurveda felsefesinden alan bir beslenme programıdır ve doğayla uyum sağlama amacıyla tercih edilir. Hindistan kökenli alternatif tıp ve yaşam felsefesi olan Ayurveda’ya göre doğada guna adı verilen 3 temel güç bulunur. Bu temel güçler ise sattva, rajas ve tamas’tır. Sattva, zihin ile kalbin birlik sağlaması anlamına gelir. Rajas, tutku ve kontrol edilemeyen ihtiraslar anlamındadır. Tamas ise zihindeki tembelliği ve durağanlığı ifade eder. Satvik beslenme, isminden de anlaşılacağı gibi üç temel güçten birincisine, yani sattva’ya uygun şekilde beslenme ve tüketilen gıdalarla zihin ve vücut uyumunu artırma anlamına gelir.

Ayurveda felsefesine göre sattva, rajas ve tamas kavramları, yaşamdaki her türlü konuda insanların karşısına çıkar. Gıda türleri de bu tanımlara göre çeşitli sınıflara ayrılır. Bu sebeple bu etkileyici beslenme programını tercih eden kişilerin ilk olarak satvik yiyecekleri öğrenmesi gerekir. Satvik yiyecekler ise katkı maddesi içermeyen, işlem görmemiş ve doğal ürünlerden oluşur. Taze ya da doğal yollarla kurutulmuş meyveler, katkı maddesiz meyve suları, haşlanmış sebzeler ve işlemden geçirilmemiş kuru yemişler satvik besin olarak kabul edilir. Ayrıca organik ballar, yeşil yapraklı sebzeler, doğal süt ve süt ürünleri de satvik gıda türleri arasında yer alır.

Fotoğraf: Unsplash – Kike Vega

Nelere Dikkat Etmeniz Gerekir?

Satvik beslenme, kimi zaman vegan beslenmeyle karıştırılabilir. Satvik yöntemin vegan beslenmeden farkı, beslenme programının uygulanma amacıdır. Vegan beslenmede temel amaç, hayvansal herhangi bir gıda tüketmemektir. Sattva’ya uygun beslenmenin temel amacı ise kişinin doğayla bütünleşmesi, ruh ve zihin birliğini sağlamasıdır ve bu sebeple de satvik programlarda süt, organik peynir, tereyağı gibi hayvansal kaynaklı gıdalar eklenebilir. Satvik beslenme programını uygularken dikkat etmeniz gereken diğer detaylar ise şu şekildedir:

  • Bu beslenmenin en önemli amaçlarından biri, ruhun enerjisini diğer enerjilerden arındırmaktır. Bu sebeple beslenme programına dahil edilecek et ürünlerinin şiddet içermeden elde edilmiş olması gerekir. Bir diğer ifadeyle bu programda yumurta, et ve et ürünlerine yer verilmez.
  • Satvik beslenmede öğünlerin saati de büyük önem taşır. Vücudun sindirime mümkün olduğunca uzun zaman tanıması için öğünler erken saatte yenir. Günün en büyük ve son öğününün ise saat öğlen saatlerinde tüketilmesi önerilir.
  • Örğleden sonra bitki çayları ve doğal içecekler tüketilebilir. Siyah çay ise yoğun kafein içermesi sebebiyle sınırlı şekilde tüketilmelidir.
  • Beslenme programlarında, sindirimi zor olan yiyeceklerden uzak durulması önerilir. Soğan, sarımsak ve mantar zor sindirilmeleri sebebiyle satvik öğünlere dahil edilmez.
  • Öğünlerin erken saatlerde tüketilmesi, diyabet problemi olan kişilerin çeşitli sorunlar yaşamasına yol açabilir. Bu sebeple satvik beslenme programını tercih etmek istiyorsanız ilk olarak doktorunuzla görüşmeniz ve sağlığınızın bu yönteme uygun olup olmadığını öğrenmeniz önerilir.
satvik beslenme
Fotoğraf: Unsplash – Rachael Gorjestani / Satvik Beslenme

Satvik Besinler Nelerdir?

Satvik besinler genel olarak olgun, çiğ veya az pişmiş ve taze hazırlanmış yiyeceklerdir. Örneğin; işlenmiş gıdalar, fermatne gıdalar ve kızartılmış gıdalar satvik besinler arasında yer almaz.

  • Karabuğday, buğday, mısır, arpa, pirinç, yulaf, kinoa gibi tahıllar
  • Keten tohumu, chia, kenevir tohumu, susam, çörek otu, haşhaş tohumu gibi tohumlar
  • Badem, ceviz, kaju, ay çekirdeği, fındık ve kabak çekirdeği
  • Mercimek, fasulye, maş fasulyesi ve nohut 
  • Hem kuru hem de taze mevsim meyveleri
  • Tüm mevsim sebzeleri 
  • Tüm baharatlar
  • Bal, hindistan cevizi şekeri, pekmez ve akçaağaç şurubu gibi doğal tatlandırıcılar 

Satvik Beslenme ile İlgili Tartışılan Konular

Satvik diyet; besin açısından yoğun meyve, sebze ve kepekli tahıllara odaklandığından birçok sağlık yararı sunabilir. Ancak, satvik beslenme sağlıklı birçok besinin tüketilmesini teşvik etmesine rağmen faydalı yiyeceklerden bazılarını beslenme programının dışında tutar. Soğan, sarımsak ve çoğu kök sebze satvik değildir. Tüm yiyeceklerin taze olarak hazırlanması gerektiğinden, bu diyete bağlı kalmak zor olabilir. İyi bir sağlık için ihtiyacımız olan besin maddelerinin tamamını almak, çeşitli meyve ve sebzeleri tüketmek önemlidir.

Bu yazılar da ilginizi çekebilir; Meditasyon Çeşitleri Nelerdir? Etkili Meditasyon İçin İpuçları ve Mindful Beslenme Nedir? Uygulayabileceğiniz Öneriler